Tiruvannamalai

“Ik ga niet weg; waar zou ik heen moeten?’ zei Ramana Maharshi tegen zijn leerlingen toen duidelijk werd dat hij zou gaan overlijden (1950). En 59 jaar later is dat nog steeds voelbaar in zijn ashram in Tiruvannamalai, die aan de voet ligt van de berg Arunachala. Deze wordt gezien als de belichaming van de god Shiva en wordt wel een tweede mount Kailash genoemd. Je wordt geacht eromheen te lopen. Het staat al vele jaren op mijn verlanglijstje dat rond de Arunachala te doen, maar vanwege de gloeiende hitte hebben we besloten de fiets te nemen. Voor een deel was dat geen pretje omdat verkeersregels hier lijken te ontbreken en het recht van de sterkste geldt. Als fietser ben je niet meer dan lucht en we belanden dan ook om de paar minuten in levensgevaarlijke situaties. Verder was het een heel aardig tochtje met veel tempeltjes onderweg en overal langs de weg slapende sadhu’s. Herkenbaar aan de oranje kleding, meestal lange baarden en haren, grote aantallen mala’s (snoeren met gebedskralen) om hun nek en de drie witte Shiva-strepen op hun voorhoofd, armen en borst.

Maar liever ben ik in de ashram. Over en om de ‘samadhi’ (graf) van de moeder van Sri Ramana is een soort tempel gebouwd waar we allebei automatisch onze handen tegen elkaar leggen. Net als bij de samadhi van Ramana Maharshi voel ik me als vanzelf aanvaard en aanwezig en voel ik ontzag en eerbied naar iets wat ik niet kan benoemen maar als groots ervaar. Er is liefde; ik word met liefde gezien en omringd, voel dat ik gedragen word en tegelijk zelf de Drager ben en dat alles precies is zoals het is. Ik zit maar wat te stamelen, merk ik, omdat ik het wil uitleggen maar misschien kan je het alleen maar ervaren. In elk geval vind ik het heerlijk om er te zijn. Mensen gaan er zitten, mediteren, bidden, lopen rondjes om het graf, soms worden er teksten gelezen of is er een puja (gebedsdienst), al of niet met zang, veel bellen en wierook. Het geheel heeft, net als de zakkende inzichten, iets heel bijzonders en iets heel gewoons.

In de aanpalende meditatieruimte waar de bank staat waar Ramana Maharshi altijd op zat, vraagt een bordje om stilte maar stil is het nergens. De ramen hebben geen glas en het geluid van het verkeer en van pratende mensen buiten is overal hoorbaar. En toch is het stil. Kregen we in de Matrimandir soms genoeg van al die regeltjes om alles doodstil en brandschoon te houden, hier mag bijna alles. Wat een opluchting; de enige regel is dat je je schoenen uit moet doen, maar dat is hier overal zo in ashrams, tempels en zelfs supermarkten. In deze sfeer van vrijheid is duidelijk respect voor ieders eigenheid en mag je op je eigen unieke manier aanwezig zijn en uitdrukking geven aan wat je beweegt om hier te zijn, of, in het hier zijn.

Indiërs houden over het algemeen erg van bhakti (devotie, aanbidding, toewijding) en je ziet ze zich ook hier weer richten naar de beeltenissen en de urn van Ramana Maharshi. Zijn ‘leer’ ging er echter over dat alles één is en dat we ‘het’ allemaal in ons hebben. Er is niks te halen en niks te bereiken; je bent er/het al. Als ik de ashram verlaat voel ik steeds weer een soort stille blije rust en in het verkeer krijg ik dan direkt weer volop gelegenheid om te zien hoever die rust iets duurzaams heeft....Maar als ik ‘het’ weer kwijtgeraakt lijk te zijn, dan is dat wat er is. Het is okee. Soms....

Evan terug naar Arunachala. Ik ‘weet’ al zo lang dat die berg heilig is, dat het moeilijk is om nuchter te constateren wat ik daar nou bij voel. Maar allebei merken we op dat er iets heel bijzonders hangt als we naar de grotten lopen waar Ramana Maharshi lang gemediteerd heeft. Met de god Shiva onder je voeten is het beslist heel behaaglijk wandelen en de rust van de ashram is ook hier aanwezig. In de grotten gaan ook wij een tijdje zitten. Dat zou ik best elke dag willen doen.....

Zo weinig Indiërs als we op de berg zien, zoveel lopen er om de berg heen op de dag van de volle maan. In de loop van de ochtend zwelt het aantal wandelaars al aan tot een menigte die niet onder doet voor onze Vierdaagse in Nijmegen. Het grootste verschil is dat iedereen op blote voeten loopt (anders telt het niet) en dat het verkeer niet omgeleid wordt. Dat heeft chaotische verkeerstaferelen tot gevolg. Op een gegeven moment lopen er zóveel mensen dat geen bus of auto nog een poging onderneemt om er door te komen. Onder het lopen is het gezellig babbelen en bidden. Het gaat er niet om, zoals bij ons, een medaille te krijgen maar een beter karma. Voor de tempels verdringen de mensen zich om naar binnen te kunnen. Door geld te innen geven priesters de mensen de gelegenheid hun lot en wedergeboorte nog verder te verbeteren. Als je dan ook nog de talloze bedelaars iets toestopt lijkt succes verzekerd. Interessant verschijnsel is overigens dat er op verschillende plaatsen gratis eten uitgedeeld wordt door mensen wier gebeden zijn verhoord.

Als ik uit de ashram kom en terug wil naar ons hotel kan er geen riksha meer langs. Ik loop noodgedwongen maar met plezier een paar kilometer mee (op schoenen; ik ben de enige) en maak er mijn eigen mini-bedevaart van. Het is al aardedonker en ik val gelukkig weinig op als westerling. Een enkele bedelaar die me toch in de smiezen krijgt strekt zijn arm nog verder uit en kijkt extra wanhopig. Want westerlingen zijn rijk en zo is dat.

En zo kom ik weer op het voortdurende dilemma rond de talloze bedelaars hier. Geven voelt niet altijd goed, maar niet geven vaak ook niet. We neigen er toe om vooral oudere en gehandicapte mensen, die zelf waarschijnlijk niet meer kunnen werken, wat toe te stoppen. Het blijft confronterend. Soms zijn mensen ondankbaar en willen meer. Begrijpelijk, want 70 procent van de Indiërs leeft van gemiddeld 20 rupees (35 eurocent) per dag. Maar veel indringender is het als mensen zó enorm dankbaar zijn voor iets waarvan wij niet eens merken dat we het weggegeven hebben. Ik kan me daar af en toe zó akelig bij voelen dat ik wel door de grond kan zakken. We staan oog in oog met het dankbaar stralende gezicht van een straatarm verminkt medemens, het geminachte afval van deze keiharde wereld. Soms lopen we nog eens terug om meer te geven, maar blijven toch machteloos en gefrustreerd achter. En voelen ons afschuwelijk bij zoveel dankbaarheid.

Een parel in deze stad is voor ons de Sri Siva Sakthi Ammaiyar Ashram waar een kleine onopvallende Indische vrouw darshan geeft. Ze is één van de velen die de leer van Ramana Maharshi op hun eigen manier uitdragen. Er is hier een circus van (vermeende) guru’s waarin sommigen een zorgeloos leven of zelfs de verlichting garanderen als je naar hun verhaal komt luisteren, soms voor veel geld. Omdat we geen zin meer hebben in veel woorden zijn we blij dat verschillende mensen ons verwijzen naar Sri Siva Sakthi, de ‘stille’ guru. Ze zegt niks, kijkt alleen de aanwezigen even aan. Haar ashram wordt gevuld met het geluid van verkeer, van mensen buiten, de straatventers, de radio van de overburen en tegelijkertijd is het doodstil als zij aanwezig is. Ook ik kom in de stilte die ik wezenlijk ben. Ik heb eens een lied geschreven dat alles één is. Ik zie nu hoe waar dat is....:)
We hebben een private meeting met haar waarin zóveel liefde op me afkomt via de ogen van deze kleine Indische vrouw dat de tranen uit mijn ogen blijven lopen. Het is alsof ‘Het’ zelf voor me zit, de Liefde zelf. In deze mate heb ik dit nog nooit ervaren en méér dan dit zal het nooit kunnen worden. Ook Dick beleeft dit zo. Onze toch al geringe twijfel aan de ‘echtheid’ van deze guru is op slag verdwenen. Een week zijn we in ‘Tiru’ geweest, zoals het genoemd wordt. Ondanks het feit dat we gek werden van het verkeer, de drukte, het stadje en ons hotel wil ik graag nog eens terug.