NU is La Palma

Dick schrijft:

Zo maar ineens op La Palma. Ik kende het eiland alleen van horen zeggen. Uit vakantieverhalen. Nu zitten we er zelf en hoe. In een withouten villa met alles erop en eraan, honderden meters grond met boomgaarden, weet ik hoeveel soorten palmen en een echte, lange oprijlaan. Er is niets…. geen verwachting, er is iets…..een email……een aanbod en hoe pakken de dingen dan uit – wat een volstrekt mirakel is dat toch altijd weer.

We wandelen bijna dagelijks in, langs en op bergen met prachtige namen. Je komt al snel uit op klimmetjes van vier- vijfhonderd meter. Dat is de werkzame kant van ons leven hier, want we oefenen voor de Himalaya, waarheen we op 18 september vertrekken via een korte stop in New Delhi.

Maar NU is La Palma. Vandaag waren we in een zuidelijk en relatief jong kraterlandschap. Ongelooflijk prachtig; we beklommen twee kraters, de San Antonio van zestienzoveel en de Teneguia van 1971. Gebeeldhouwde tsunami’s van stilgevallen natuurgeweld. Moeilijk hoor om er iets zinnigs over te zeggen.

Hoe beschrijf je wat je hier kunt ruiken net nadat de avond is gevallen? Die kruidige lucht, waarin ik vijgen en kamperfoelie meen te bespeuren, geroosterde kastanjes en papaya’s. Ellen vindt dit pure fantasy. Ja, maar dat màg bij wijn proeven en dit is beter en heftiger dan de mooiste wijnproeverij die ik ooit heb meegemaakt. Hoe druk je uit hoe die wolkvegen aarzelend langs de bergwand glijden nog voordat ze echt passaatwolken zijn geworden: als dat gebeurt heb je wolkwatervallen of cascades, zoals ze hier zeggen, die geluidloos de tegenover onze achtertuin gelegen bergwanden afdenderen en dan…. oplossen in het niets van de warme vallei waarin we wonen.

Pas op: mijn taalgebruik wordt nu hier en daar een beetje barok misschien. Maar hoe kun je schrijvend spreken over de volle maan die langzaam het bewind van de sterrenhemel op zich neemt. Ellen staat twintig minuten in het donker op een stoel en kijkt de maan boven de bergkam uit. Daar is ie eindelijk. En dan duurt het opeens maar enkele minuten voordat het zilveren hemellichaam van onder tot boven zichtbaar is. Compleet en vol.

Hoe kun je de stilte onder woorden brengen die je ervaart als je bovenop een berg midden in een gestolde, zwarte lavastroom staat; het ragfijne groen van de plaatselijke pijnbomen verderop verwijst de donkere lavadraak naar een ver verleden. En nu komen ze bijeen in een toonloze symfonie van beeld en stilte. Het gonzen en zoemen van insecten neemt daarin zijn volkomen kloppende plaats in.

Het lijkt wel of alles hier meditatie wordt, niet alleen het wandelen overdag en het jaza (tuinzitten) ’s avonds, ook het maken van de fruitsla ’s ochtends, het boodschappen doen in de plaatselijke super, het koken, het eten, het autorijden, het zwemmen, het vrijen en het slapen gaan. Wat lekker dat je dat zo kunt voelen, zonder dat daarmee overigens die maalstroom van gedachten en het ‘gedoe’, zoals dat tussen mensen speelt, uit beeld zijn. Hoe vergaat het onze dierbaren thuis; hoe moet het met dit en hoe moet het met dat? Het hoort er allemaal bij. We hoeven niets uit te sluiten.

Doet me denken aan het stukje over mediteren dat ik schreef voor mijn nieuwe schoonvader. Het komt, als de redactie het wil, in het volgende nummer van Vorm & Leegte en volgt hier weer voor de liefhebbers:

Waarom?

‘Waarom laat je mijn lieftallige dochter een week alleen om te gaan mediteren?’ De vraag van mijn nieuwe ‘schoonvader’ was legitiem. Toch bespeurde ik in mezelf de neiging tot een mentale ontwijkingsmanoeuvre. Maar de vraag was oprecht en verdiende een eerlijk antwoord. Om dichter bij mezelf te komen, bij wat ik wezenlijk en van nature ben; om dat meer ruimte te kunnen bieden. Bij zo’n antwoord zou je toch spontaan het zuur krijgen. Wat ben je anders ‘wezenlijk en van nature’ dan wat je gewoon bent met al je sores en gedoe? Nou ja, toch maar door de zure appel heen bijten.

Wat we zijn is gebundelde energie, die deel uitmaakt van de energie die onze kosmos en onze wereld schiep en steeds weer herschept: een onkenbaar mysterie. Die energie heeft in talloze religies talloze namen, maar is in wezen liefde. We zijn ermee verbonden in een onophoudelijk voortgaand proces, waarvan je op elk moment de stroom kunt voelen. Altijd Nu. In onze menselijke staat kunnen we de-energie-die-we-zijn zus of zo gebruiken, want zij laat zich sturen. Hoewel in de basis liefde, kunnen we ten prooi vallen aan liefdeloosheid, agressie, zelfmedelijden, treurnis, onverzadigbare verlangens, jaloezie, vernietigingsdrang etc.; allemaal verworden uitdrukkingsvormen van diezelfde energie. Dat gevaar dreigt als de verbinding tussen ons en die oneindig omringende en omarmende energie verstopt raakt. Het stroomt dan niet meer tussen ons en die energie.

De verstopping ontstaat door stolsels in ons ‘denkhoofd’ om Bassie en Adriaan te citeren. Ze halen je uit het Nu en komen voort uit onverwerkte emoties en gebeurtenissen -waaronder opvoedingstrauma’s- en hebben meestal heftige, harde oordelen tot gevolg. Over onszelf, de ander, de wereld en de dingen die daarin gebeuren. Zonder oordeel geen actie, natuurlijk niet. Maar als oordelen proppen worden en de energieleiding verstoppen, dan staan ze juist onze natuurlijke actiemogelijkheid in de weg. Er komt misschien wel actie, maar dat is dan geconditioneerde actie, die geprogrammeerd is door iets wat we niet echt zijn en waarin de vrije, actuele geest verloren is geraakt.

Als je stil gaat zitten en niet beweegt, zie je veel van die ‘denksels’ voorbij komen. Dat zien
-zonder oordeel- is belangrijk want die denkstolsels zijn niet alleen verstoppers, maar ook stoorzenders, die je voortdurend bepaalde acties aanpraten: Je moet dít doen en dàt vooral niet. Dat veroorzaakt vaak veel onrust in ons en weinig openheid. Het ene stolsel spreekt het andere bovendien vaak tegen. Maar van die openheid, waarin je vrij bent en alle kanten uitkunt, precies zoals de actuele situatie vergt, moeten we het nu juist hebben. Die mogelijkheden zien en zo heel bewust je keuzes maken en je niet ‘hoofdzakelijk’ laten sturen door je conditionering. Dat voelt goed. Mediteren is dus een soort milieuvriendelijke ontstopper.

Wetenschappelijk is vastgesteld dat denkstolsels simpel door het zien ervan oplossen. Je hoeft geen oordeel te hebben over wat je allemaal ziet, beter niet zelfs, want dat leidt alleen maar tot stolselverharding. Het zonder oordeel zien van je gestolde denksels werkt zo sanerend dat meditatie voor de meeste mensen weldadig is. De vakbeweging wil op de werkplek zelfs meditatiemogelijkheden invoeren. En tal van wetenschappers tonen aan dat meditatie helpt bepaalde ziekten, stress, depressies e.d. het hoofd te bieden.

Schoonpa, zoiets dus. Maar misschien is dit duidelijker: ik ga mediteren om die andere 51 weken nog meer van je dochter te kunnen houden.
Dick Verstegen


Zo dat was het weer.