Terug in Kathmandu

Inmiddels zitten we al weer in Nepals hoofdstad Kathmandu wat jullie in Ellens stukje hebben kunnen lezen. We laten ons verrassen en verwonderen door wat het leven ons voorhoudt. We hebben al twee banda’s meegemaakt. Eentje omdat de nieuwe regering de subsidie op rituele offers zou hebben afgeschaft, de andere omdat danstenten in toeristenwijk Thamel niet meer langer dat tot 11 uur ’s avonds open mogen zijn.

Een banda gaat meestal gepaard met wegblokkades en het sluiten van alle winkels. Bergen afval en brandende autobanden markeren de wegen waar geen auto in mag. Motorrijders moeten afstappen. Het lijkt op een staking. Maar de krachten erachter zijn meestal niet die van solidariteit. Het pressiemiddel werkt twee kanten op. De kant van de overheid, die iets moet doen of laten, maar ook de kant van de sociale omgeving. Wie niet meedoet krijgt een knokploeg over zich heen, die alles kort en klein slaat.

Achter de sluiting van de danstenten bijvoorbeeld zit een missie van de nieuwe communistische minister van binnenlandse zaken. Hij wil een eind maken aan striptease, prostitutie, gokken, kleine criminaliteit en geluidsoverlast. Verreweg de meeste winkeliers in de omgeving zijn het daarmee eens. Toch lijken ze solidair met de danstentuitbaters en sluiten hun winkels, terwijl ze juist moeite heben het hoofd boven water te houden. Elke sluitingsdag is een verliespost. Ze doen alleen maar mee omdat ze de terreur van de danstenten vrezen. De minister vergeet ondertussen dat hij geen enkel middel heeft om zijn beleid uit te voeren. De politie doet niets, noch om het nieuwe beleid af te dwingen, noch om de winkeliers te beschermen.

Er wordt gefluisterd dat de communistische minister, tevens vicepremier, zijn maoistische vriend en coalitiegenoot die de echte premier is, een hak wil zetten. De kassen van de maoisten zouden gespekt worden door het twijfelachtige geld van de danstenten en dat is de minister een doorn in het oog. De premier is vaak in het buitenland (morgen spreekt hij de VN toe) en lijkt zich niet druk te maken over de ambities van zijn Thuisminister. De waarheid valt niet te achterhalen. Wel staat vast dat corruptie op alle niveaus de samenleving verlamt.

De regentijd is hier nog volop aan de gang. Als we geluk hebben is het ’s ochtends zonnig. Gisteren kwam het de hele dag met bakken uit de lucht en zijn de goeddeels onbestrate wegen modderrivieren. Zwaar vervuild, want de troep drijft mee. Ons plan om naar Tibet te gaan moesten we opgeven. Deels omdat de Chinese bezetter vrij reizen onmogelijk maakt. Er zijn alleen strak gereglementeerde reizen mogelijk van kleine of grotere groepen mensen van één nationaliteit. En de vliegtickets van Kathmandu naar Lhasa (iets meer dan een uur vliegen) zijn belachelijk duur gemaakt. De Chinezen beheersen het traject en bepalen eenzijdig de prijs. Bovendien zijn we diep onder de indruk van de gruwelijke onderdrukking van de Tibetanen. Daarover hebben we intussen heel wat over gelezen en gehoord.. Een andere factor is dat Ellen zich niet goed voelt en weer erg veel last heeft van slapeloosheid en vermoeidheid.

Afhankelijk van het weer gaan we nu eerder trekken of eerst met Hom en zijn familie Dasain vieren in hun dorp in de buurt van Pokhara. We zien wel. Ondertussen leren we een beetje Nepalees en proberen enigszins wegwijs te worden in deze verwarrende samenleving. Aan Ellen is een rasjournaliste verloren gegaan. Niet alleen met haar foto’s geeft ze daar blijk van. Geen antwoord op krikkele vragen is haar volledig genoeg. Ze vraagt door tot het gaatje.
Ondertussen ontmoetten wij mensen van de in Schotland gevestigde Nepal Trust. En dat geeft ons nieuwe hoop voor het waterproject dat we graag van start zien gaan in Kaskikot, waar Homs ouders wonen. Zij en de andere dorpsbewoners hebben maar een paar uur per dag water bij één pomp. En er is nooit genoeg, want op = op. Dus dat is een ramp. Maar zo’n project opzetten is geen sinecure. Er moeten duizend vragen beantwoord worden voordat er iets van de grond kan komen. Ook gevoeligheden met de overheid, met het district, met andere dorpen in de buurt en met allerlei belangengroepen moeten goed en hanteerbaar in kaart gebracht worden. Het allereerste voorwerk kunnen we nu in eigen hand nemen. Hoop ik. Maar met zo’n journalistiek natuurtalent als Ellen moet dat lukken. Als ze weer een beetje op de been is.